Aan het bureau: Danielle van Helden over haar schrijfproces

Hoe ontstaat een goed verhaal? Elke schrijver heeft een unieke manier om woorden op papier te zetten, personages tot leven te wekken en lezers mee te slepen in een nieuwe wereld. In deze blog nemen we een kijkje achter de schermen bij Danielle van Helden. We vragen over haar schrijfproces: van de allereerste inspiratie tot de laatste punt. Hoe overwint ze writer’s block? Hoe brengt ze haar personages tot leven? Benieuwd naar haar geheimen als schrijver? Lees snel verder!

Het begin van elk verhaal: inspiratie

Waar haal je meestal je inspiratie vandaan?

‘Het klinkt cliché, maar dat kan overal vandaan komen. Soms van iets onhandigs wat ik zelf doe, of door iets wat iemand vertelt. Maar het kan ook zijn dat mijn oog valt op de lichaamshouding tussen twee mensen die met elkaar in gesprek zijn.’

Heb je vaste plekken waar je naartoe gaat om inspiratie op te doen?

‘Nee, ik ga niet naar een vaste plek voor inspiratie. Ik verdiep me wel graag in de onderwerpen die met mijn verhaal te maken hebben. Zo speelt mijn nieuwste boek zich af in een volkstuin. Daarvoor ga ik dan zelf wel geregeld even over een volkstuincomplex wandelen om de sfeer op te snuiven.’

Komt inspiratie vanzelf, of moet je er bewust naar op zoek?

‘Ha, die komt meestal op het moment dat ik er juist niet naar op zoek ben. En wanneer ik natuurlijk geen tijd heb om de invallen op te schrijven.’

Heb je ooit een droom gehad die leidde tot een boekidee?

‘Nee, ik droom geregeld, maar dat niet helaas. Gek genoeg is er in mijn dromen wel altijd muziek te horen, maar dat is weer een heel ander verhaal…’

Wat is het onverwachtste moment of de vreemdste plek waar je inspiratie vond?

‘Het begint met een geheim is ontstaan doordat ik plots vol op mijn rem moest trappen omdat er een spelend kind tussen twee auto’s door de straat op rende. Nog natrillend van schrik kon ik alleen maar denken: eén seconde later en het was misgegaan. Dan had ik dat kind onder mijn auto gehad. Het zal je toch gebeuren.’

Hoe weet je of een idee de moeite waard is om een boek van te maken?

‘Soms komen een aantal losse ideeën samen tot een verhaal. En vaak zat blijft het slechts een fragment dat ik in mijn mobiel genoteerd heb, wachtend tot het ergens een keer in een boek mag terugkomen. Echt, als ik ooit mijn mobiel verlies, chaos!’

Wat is het eerste wat je opschrijft als je aan een nieuw boek begint?

‘Ik schrijf chronologisch. Dus schijf ik de eerste zin als eerst. Hoewel ik die gedurende het schrijven nog wel iets aanscherp, begin ik bij het begin.’

Het schrijfproces

Hoe kwam je op het idee voor dit boek?

‘Ik heb zelf al jaren een moestuin, dus dat ik eens een boek zou schrijven dat zich daar afspeelt, dat was een kwestie van tijd… En het leuke van een volkstuin is dat er zoveel verschillende tuinders op rondlopen, dat ik meerdere delen zou kunnen schrijven waarin er steeds een andere tuinder gevolgd wordt.’

Begin je met een volledig uitgewerkt plot, of ontdek je het verhaal gaandeweg?

‘Nee, gaandeweg. Ik weet meestal het begin en het einde van mijn verhaal. Ik houd ervan om het hele middenstuk te laten ontstaan tijdens het schrijven, zo laat ik me verrassen.’

Hoe ga je om met onverwachte wendingen die zich tijdens het schrijven aandienen?

‘Meestal laat ik mijn personages even hun gang gaan. Maar de richting die ze opgaan moet wel het verhaal dienen en een mooie wending opleveren, anders schrap ik het net zo gemakkelijk weer.’

Waar schrijf je het liefste, heb je een eigen plekje of ga je juist de deur uit?

‘Ik vind het heerlijk om in een cafeetje te schrijven, met al het geroezemoes op de achtergrond. Maar sinds kort heb ik ook een vaste werkplek voor een dag in de week en dat bevalt ook erg goed.’

Wat doe je als je vastloopt in je verhaal?

‘Meestal lees ik dan de vorige hoofdstukken weer even door om te kijken of die soms iets anders moeten worden. En heel fijn, ik stuur mijn manuscript halverwege een keer naar mijn redacteur Rianne. Samen kijken we dan of ik op de goede weg zit.’

Hoe weet je wanneer een boek echt ‘af’ is?

‘If you know, you know :)’

Personages en Verhalen

Hoe bedenk je je personages? Begin je met hun persoonlijkheid of hun achtergrond?

‘Poeh. Ze wonen vaak al in mijn hoofd. Zijn er zomaar. Ik maak geen uitgebreide karakterschets of zo.’

Heb je ooit een personage gebaseerd op iemand die je kent?

‘Nee, niet echt. In iedere hoofdpersoon zal ongetwijfeld wel een stuk van mijzelf zitten…’

Welke emoties of thema’s inspireren je het meest om over te schrijven?

‘Ik schrijf graag over maatschappelijke thema’s. Ik heb jarenlang als begeleider in de gehandicaptensector gewerkt. Daar ontmoette ik zoveel mensen met een bijzonder levensverhaal. Mensen die plots geconfronteerd werden met verlies of een beperking die het leven op zijn kop zette. Maar dat betekende niet dat er nooit meer gelachen werd. Het is bewonderenswaardig hoeveel humor en veerkracht een mens heeft. Humor is toch wat mensen verbindt en helpt te relativeren in moeilijke tijden. Ik vind het mooi om juist daarover te schrijven.’

Wat inspireert je bij het bedenken van de setting van je verhalen?

‘Ik heb als hobby lange tijd theatersport gespeeld. Het publiek mocht dan locaties opperen waarmee wij dan een improvisatie deden. En daar riepen wij altijd: ‘Overal moet worden schoongemaakt.’ Wat zoveel betekent als: Overal kan een mooi verhaal plaatsvinden.’

Hoe belangrijk is je eigen leven en ervaring in wat je schrijft?

‘Ik schrijf niet zozeer over mijn eigen leven, maar natuurlijk neem je je eigen ervaringen mee.’

Heb je ooit spijt gehad van een verhaallijn of een beslissing die je een personage liet nemen?

‘In Het begint met een geheim laat ik Suus, de hoofdpersoon, met een slok op achter het stuur kruipen. Dit was nodig omdat ze daarmee iets vreselijks in gang zet en ze zichzelf ontwikkelt gedurende het verhaal. Dus spijt, nee. Maar ik heb wel naar haar willen gillen: trut, doe het niet!’

Welk personage was het lastigst om te schrijven en waarom?

‘Het personage waar ik nu over schrijf. Misschien omdat ik nog midden in het proces zit om haar beter te leren kennen. Maar zij is een doorzetter, dus het gaat vast goedkomen tussen ons.’

De dagelijkse schrijfgewoonten van Danielle van Helden

Heb je een vaste schrijftijd of -plek?

‘Ik maak ongeveer twee dagen per week vrij voor het schrijven. Ik schrijf overdag. Ik hou te veel van slapen, dus in de avond of nacht schrijf ik niet.’

Hoeveel woorden probeer je per dag of per week te schrijven?

‘Grappig, ik hou me totaal niet bezig met het aantal woorden of hoeveel ik wil/moet schrijven per keer. Soms stromen de woorden eruit en andere keren mag ik blij zijn met een paar alinea’s.’

Wat helpt jou om in de juiste schrijfflow te komen?

‘Koffie. Altijd koffie…’

Schrijf je liever in stilte of met muziek op de achtergrond?

‘Muziek op de achtergrond is prima, zolang het maar niet te veel aanwezig is. En als ik een scène op tempo wil doorschrijven, dan zet ik ‘Lose Yourself’ van Eminem op mijn oortjes op repeat.’

Heb je een vaste schrijfroutine of ben je juist heel flexibel?

‘Redelijk vast. Ik ga zitten, laptop open. Ik lees het laatste hoofdstuk terug en ga aan de slag. Ik ben wel een trage schrijver. Ik redigeer veel tijdens het schrijven. Er zijn schrijvers die eerst een eerste versie eruit rammelen en dan pas gaan herschrijven. O, kon ik dat maar! Voordeel van mijn schildpadtechniek is dan wel wel, dat ik relatief weinig hoef te herschrijven…’