Aan het bureau: Vannessa Thuyns over haar schrijfproces

Achter elk goed boek schuilt een wereld vol ideeën, twijfels en heel veel schrijfuren. Geen enkele schrijver werkt op dezelfde manier en dat maakt het juist zo boeiend. In deze blog gaan we in gesprek met Vannessa Thuyns. Hoe begint zij aan een nieuw verhaal? Wat doet ze als de inspiratie even wegblijft? En hoe laat ze haar personages tot leven komen? Ze neemt ons mee in haar schrijfproces, van eerste ingeving tot de laatste punt. Lees je mee?

Het begin van elk verhaal: inspiratie

Waar haal je meestal je inspiratie vandaan?

‘Overal! Echt, het leven zit vol verhalen als je er een beetje op let. Een flard gesprek in de supermarkt, een blik tussen twee mensen op een terras. Ik zuig het op als een spons.’

Heb je vaste plekken waar je naartoe gaat om inspiratie op te doen?

‘Ik zou nu iets heel kunstzinnigs moeten zeggen als ‘een verlaten vuurtoren aan zee’, maar voor mij werkt een druk café, de schaatsbaan of gewoon de Albert Heijn vaak al prima. Het is vooral een kwestie van je oren en ogen openhouden. Inspiratie is echt overal, als je er maar oog voor hebt.’

Komt inspiratie vanzelf, of moet je er bewust naar op zoek?

‘Beide! Soms floept er ineens een idee in mijn hoofd, vaak onder de douche, in bed of in de auto. Heel vaak dus zonder pen in de buurt. Andere keren moet ik echt even graven. Wandelen helpt dan, of films kijken, muziek luisteren.’

Heb je ooit een droom gehad die leidde tot een boekidee?

‘Ik droom altijd levendig, en soms ook filmisch, maar helaas nooit over iets waarvan ik bij het wakker worden denk: dit móet ik opschrijven.’

Wat is het meest onverwachte moment of de vreemdste plek waar je inspiratie vond?

‘Op het toilet van een tankstation in Italië. Geen grap. Er hing een flyer over ‘hoe een perfecte kerst eruitziet’ en toen was het zaadje voor een kerstverhaal geplant.’

Hoe weet je of een idee de moeite waard is om een boek van te maken?

‘Als het blijft terugkomen. Als ik het na een paar dagen nog voel tintelen, als ik scenes begin te zien in mijn hoofd en alvast dialogen hoor. Dan weet ik: dit wordt er een.’

Wat is het eerste wat je opschrijft als je aan een nieuw boek begint?

‘Een soort gevoel. Niet meteen een synopsis of outline, maar sfeer, emotie, wat ik wil dat de lezer voelt. En vaak ook de eerste scène. Als die eenmaal op papier staat, volgt de rest vaak vanzelf.’

Het schrijfproces

Hoe kwam je op het idee voor het boek Meer dan een kus?

‘Het begon met een simpele vraag: wat als je ineens iets erft van iemand die je helemaal niet kent? En wat als daar óók nog een wildvreemde bij betrokken is met wie je moet samenwerken? Dat idee bleef maar knagen. Ik vond het heerlijk om te spelen met het contrast tussen Teddy’s geordende leven en Marcus’ meer relaxte houding, en daar dan een liefde in te laten ontstaan.’

Begin je met een volledig uitgewerkt plot, of ontdek je het verhaal gaandeweg?

‘Ik weet altijd in grote lijnen waar het verhaal naartoe moet, maar hoe ik daar kom, ontdek ik gaandeweg. Bij Meer dan een kus wist ik bijvoorbeeld al wat de erfenis was, en hoe Teddy en Marcus elkaar zouden ontmoeten, maar hun dialogen en dynamiek verrasten me tijdens het schrijven regelmatig. En dat is het leukste deel!’

Hoe ga je om met onverwachte wendingen die zich tijdens het schrijven aandienen?

‘Die omarm ik! Soms doen personages dingen die ik zelf niet had voorzien, maar als het goed voelt in het verhaal, ga ik erin mee. Bij dit boek gebeurde dat een paar keer, vooral in de relatie tussen Teddy en Marcus. Ze bleken allebei complexer dan ik in eerste instantie dacht. En dat gaf juist verdieping.’

Waar schrijf je het liefste, heb je een eigen plekje of ga je juist de deur uit?

‘Het liefst schrijf ik gewoon thuis, aan mijn keukentafel, met een grote kop thee naast me en af en toe een cappuccino-break. Als mijn rug protesteert, verhuis ik naar de bank of kruip ik lekker in bed. Mijn laptop gaat overal mee naartoe. En mijn personages natuurlijk ook.’

Wat doe je als je vastloopt in je verhaal?

‘Dan ga ik muziek luisteren, wandelen of gewoon lummelen. Even afstand nemen helpt meestal het best. En soms ‘jank’ ik bij mijn uitgever Melissa of in de appgroep van The Feelgood Five. Die meiden zijn echt goud waard. Vaak is het dan een kwestie van even luchten, luisteren, en een paar bemoedigende woorden die precies doen wat nodig is.’

Hoe weet je wanneer een boek echt ‘af’ is?

‘Als ik er niets meer aan wil sleutelen (oké, bijna niets). En als ik voel: ja, dit ís het verhaal dat ik wilde vertellen. Dan is het tijd om los te laten… en door te geven.’

Personages en verhalen

Hoe bedenk je je personages? Begin je met hun persoonlijkheid of hun achtergrond?

‘Meestal met een gevoel. Een karaktertrek, een verlangen, een verborgen verdriet. Van daaruit groeit hun achtergrond. En hun stem. Als ik hun stem hoor, weet ik: dit personage leeft.’

Heb je ooit een personage gebaseerd op iemand die je kent?

‘Niet één-op-één, maar elementen van mensen om me heen sluipen er natuurlijk in. Soms heb ik achteraf pas door dat een personage onbewust trekjes van iemand heeft. Heel herkenbaar!’

Welke emoties of thema’s inspireren je het meest om over te schrijven?

‘Verlangen, gemis, verbinding. En hoop. Altijd hoop. Ik hou van verhalen waarin mensen groeien, elkaar raken en zichzelf een beetje tegenkomen onderweg.’

Wat inspireert je bij het bedenken van de setting van je verhalen?

‘Reizen! Ik ben dol op roadtrips, Engelse dorpjes, havens, Amsterdam, New York… Hoe levendiger de plek in mijn hoofd, hoe makkelijker ik erover kan schrijven.’

Hoe belangrijk is je eigen leven en ervaring in wat je schrijft?

‘Best belangrijk, zonder dat het autobiografisch wordt. Dingen die ik meemaak, voel, observeer of heb meegemaakt vormen de basis. Maar dan schiet het verhaal alle kanten op.’

Heb je ooit spijt gehad van een verhaallijn of een beslissing die je een personage liet maken?

‘Soms wel. Achteraf denk ik: dat had ik anders willen laten lopen. Maar meestal klopt het op dat moment in het verhaal. En spijt is ook gewoon een heel menselijk gevoel, net als bij de personages.’

Welk personage was het lastigst om te schrijven en waarom?

‘In het algemeen: de stille types. Die houden veel voor zich en laten zich pas na een tijdje zien. Dan moet ik echt geduld hebben. In Meer dan een kus was Marcus een uitdaging. Het was de eerste keer dat ik een mannelijke hoofdpersoon een stem gaf. Hij is stoer, lief en no-nonsense – heel anders dan de vrouwenstemmen die ik gewend ben. Kortere zinnen, minder poespas, een andere focus. Daar moest ik echt even inkomen, maar uiteindelijk vond ik het heerlijk om in zijn hoofd te kruipen.’

De dagelijkse schrijfgewoonten van Vannessa Thuyns

Heb je een vaste schrijftijd of -plek?

‘Een vaste schrijftijd heb ik niet. Ik probeer de momenten te pakken zoals ze komen. Soms is dat ’s ochtends vroeg met een kop thee, soms pas later op de dag als alles om me heen stil is. Wat de plek betreft: ik kan op veel plekken schrijven, maar thuis voel ik me het fijnst. Daar kom ik het makkelijkst in de juiste sfeer.’

Hoeveel woorden probeer je per dag of per week te schrijven?

‘Tijdens een echte schrijffase mik ik op zo’n 2000 woorden per dag. Soms schiet het lekker op en tik ik er 4000 weg, dan weet ik dat het waarschijnlijk nog niet allemaal kwaliteit is, maar het voelt wél als een topdag. Later komt het bijschaven wel.’

Wat helpt jou om in de juiste schrijfflow te komen?

‘Muziek helpt altijd. Het liefst instrumentaal of met een bepaalde sfeer die past bij het verhaal. En een paar dagen met zo min mogelijk afleiding – geen volle agenda, geen deadlines – zodat ik echt in het verhaal kan duiken.’

Schrijf je liever in stilte of met muziek op de achtergrond?

‘Met muziek, absoluut. Instrumentaal tijdens het schrijven zelf. Veel tekst leidt me af en dan ga ik meezingen.’

Heb je een vaste schrijfroutine of ben je juist heel flexibel?

‘Flexibel, absoluut. Ik geloof niet zo in heilige routines, voor mij draait het vooral om dóórgaan en meters maken. Soms in een rustige flow, soms in korte, fanatieke schrijfsprints. Wat werkt, werkt.’