Dineke Epping over vrije tijd op z’n Victoriaans

Victoriaanse vrije tijd

Waar moet je nu het meest aan denken bij Victoriaanse vrije tijd? Lekker ontspannen, niet te veel aan je hoofd en doen wat je leuk vindt. Mijn romans spelen zich af in de victoriaanse tijd en laten we eerlijk zijn: veel mensen moesten toen hard werken. Maar stel, je bent een dame en je hebt wel vrije tijd… Hieronder een paar fijne manieren om die op z’n victoriaans te besteden.

Penseelstreken in het victoriaans

Niks zegt meer victoriaanse vrije tijd dan schilderen! Zet het schildersdoek maar klaar en pak je kwasten. De beste onderwerpen vind je in de tuin of landerijen, als je een wat weidser landschap wilt. Een stilleven met een mooie vaas doet het ook goed. Je kunt je ook op dieren en mensen uitleven, maar maak het niet té professioneel. Ten slotte moet het niet op werk gaan lijken. In mijn roman Thuis op Dunleigh Hall geeft Caroline, de gravin van Rassmore, de voorkeur aan aquarel, want daarvan is het effect zachter en dus damesachtiger dan bij olieverf.

Jane Eyre verschijnt ook meermaals met een schetsboek, om maar eens af te sluiten met een klassieker. Je zou je dus in goed gezelschap bevinden.

Een schilderende Victoriaanse vrouw in haar vrije tijd

Scrapbooking op z’n victoriaans

Zelf gebruik ik deze hobbytechniek graag voor kaarten (die maakten de victorianen trouwens ook), maar een groter plakboek vol herinneringen is absoluut een goed idee. Vooral in de jaren 1870 en 1880 waren scrapbooks populair, toen er steeds meer gekleurde afbeeldingen op de markt kwamen. Natuurlijk voeg je ook wenskaarten en visitekaartjes toe, en interessante krantenknipsels. Om het echt persoonlijk te maken, kun je het zelfs als dagboek gebruiken, zoals mijn hoofdpersoon Daisy in De weg naar Rose Cottage jarenlang heeft gedaan.

Victoriaans kind wat een scrapbook maakt in haar vrije tijd

Een ritje in het park

Tijd voor wat buitenlucht. Daarvoor zoeken we het park op. In Londen is Hyde Park natuurlijk het bekendst en daar moet je ook zijn om gezien te worden. Tot zover dus ‘je hoofd leegmaken’. Op populaire tijden kon het enorm druk zijn in het park! Als je goed kunt paardrijden, trek je een fraai rijkostuum aan en gebruik je een dameszadel. De zoom van de rok loopt schuin, dus kijk uit als je loopt. Maar op een paard ziet het er heel elegant uit. Vind je de edele dieren nogal imponerend (zoals ik), dan word je hopelijk door een aardige heer meegevraagd voor een ritje in zijn open rijtuig. Vergeet de chaperonne niet!

Victoriaanse Dame en heer die paardrijden in het park

Theevisite met vriendinnen

Over dat ritje (zie hiervoor) wil je natuurlijk graag aan je vriendinnen vertellen. Een theevisite kan uiterst gezellig zijn, maar ook een tikje enerverend door alle etiquetteregels waar je aan moet denken. Morning calls zijn korte bezoekjes (max. 30 minuten) aan bekenden, die je overigens ’s middags aflegt. Als je iemand niet wilt ontvangen, kun je de butler gerust laten zeggen dat je ‘niet thuis’ bent, zoals Katie in mijn debuutroman Op de vleugels van de wind helaas merkt.

Daar heb je met echte vriendinnen natuurlijk geen last van. Je serveert de thee dan in de middag, zoals vanaf 1840 populair is, omdat het diner juist steeds later wordt opgediend. Als vrouw des huizes maak je zelf de thee (er zijn nog geen zakjes) en schenk je die in. Een bediende reikt iedereen haar kopje aan. Er zijn kleine cakejes en andere hapjes bij een afternoon tea, niet te verwarren met een high tea, wat meer wegheeft van een maaltijd. Vanaf de jaren 1870 mag je bovendien verschijnen in een comfortabele teagown, een rijkversierd maar los vallend gewaad, waaronder je geen korset hoeft te dragen.

Victoriaanse vrouwen die samen thee drinken in vrije tijd

Naar het theater op zijn victoriaans

Omdat je ’s avonds ook wel eens iets leuks wilt doen, noem ik het theater. Kijk wel een beetje uit, want aan het begin van de victoriaanse tijd is vooral Italiaanse opera acceptabel. Overige shows hebben tot de jaren 1870 niet zo’n goede reputatie. Vanaf die tijd komen o.a. de operettes van Gilbert & Sullivan in zwang, lichtvoetig en met humor die niet schunnig is.

Dat acteren daardoor niet direct als respectabel beroep wordt gezien, lees je binnenkort in mijn nieuwe kerstnovelle Kerst in Rose Cottage/Alles geef ik jou.

Victoriaans vrouwen en mannen die naar het opera kijken in vrije tijd

Pak een boek!

Ik zou nog kunnen vertellen dat iedere dame een borduurraam klaar heeft liggen voor loze momenten en dat je ook thuis samen muziek kunt maken of een spelletje als charade (hints) kunt doen. Of dat je damesgymnastiek kunt proberen als je een beetje sportief bent (wel gepast gekleed en niet te fanatiek).

Maar waar zouden we zijn zonder heerlijk leesvoer?

Jane Eyre heb ik al genoemd en je kent vast ook de romans (of verfilmingen) van Jane Austen en Charles Dickens. Boeken zijn wel vreselijk duur en worden vaak in delen uitgegeven. Kun je tussendoor even sparen. Ook het groeiende aantal uitleenbibliotheken (zie De weg naar Rose Cottage) vraagt daarom, zodat ze meer klanten tegelijk kunnen bedienen.

Als de 19^e eeuw vordert, heb je bovendien steeds meer keuze uit tijdschriften met allerlei verhalen en artikelen: van huishoudelijk tot misdaad en van satire tot romantiek. Ik zou zeggen: veel leesplezier!